BAZYLIA POSPOLITA
(Ocimum basilicum) jest rośliną najczęściej jednoroczną z rodziny
jasnotowatych. Pochodzi z terenów Indii ,tropikalnych regionów Azji i Afryki,
gdzie uprawiana była już od ponad 5000 lat. Istnieje ok.160 odmian bazylii, z
czego większość ale nie wszystkie ma zastosowania kulinarne. Ponieważ bazylia
bardzo łatwo krzyżuje się, granice między odmianami są szczególnie trudne do
określenia. Najlepiej rośnie w miejscu słonecznym, ciepłym, w glebie
przepuszczalnej, bogatej w składniki odżywcze, wilgotnej. Zapach swój
zawdzięcza olejkowi eterycznemu w skład którego wchodzi eugenol, cyneol,
cytral, limonen, terpinen, metylochawikol. Zawiera również garbniki,
flawonoidy, witaminę A, witaminę C i sole mineralne w tym potas, wapń , magnez,
fosfor i żelazo. Jest źródłem beta-karotenu chroniącego organizm człowieka
przed wpływem wolnych rodników. Korzystnie wpływa on na funkcjonowanie wzroku i
systemu immunologicznego. Uprawiana głównie do stosowania jako przyprawa w
kuchni. Do potraw gotowanych dodajemy ją jako ostatnią, przed samym podaniem.
Najczęściej dodawana jest do przyprawiania dań z pomidorami, jajek, ryb, owoców
morza, sałatek, zup oraz twarożku a także do marynat. W kuchni włoskiej razem z
oliwą z oliwek, mielonym czosnkiem, orzeszkami piniowymi i parmezanem a
niekiedy i z suszonymi pomidorami tworzy sos pesto. Pesto stanowi wspaniały
dodatek do świeżo ugotowanego makaronu lub chrupiącej kromki chleba ,oczywiście
z plasterkami świeżego pomidora.
Ziele bazylii ma
właściwości antyoksydacyjne, przeciwwirusowe , przeciwbakteryjne i
przeciwgrzybicze. W Indiach nazywana jest świętą bazylią i tradycyjnie używa się
jej w leczeniu uzupełniającym stresu, astmy i cukrzycy. Herbatka z bazylii
pomaga w przypadku leczenia problemów związanych z trawieniem, skurczem brzucha
i jelit, gorączką i zaparciem. Łagodzi bóle głowy ,kaszel i wzdęcia. Bywa
pomocna w leczeniu chorób górnych dróg oddechowych, redukuje cholesterol. Może
być użyta jako okład przy ukąszeniu owadów, trądziku, grzybicy, jako płukanka
do zmęczonych oczu a także ust przy pleśniawce, jako zioło do kąpieli
zwiększające energię. Suszoną bazylię palono jako dodatek antyseptyczny
kadzidła. Odstrasza muchy i komary.
Bazylię przechowujemy w
stanie suszonym, traci wtedy trochę swego aromatu. Można zamrozić całe liście w
plastikowej torbie, ale lepszym rozwiązaniem będzie posiekanie liści, włożenie
ich do foremek na kostki lodu, zalanie wodą i zamrożenie. Gdy są zamrożone
można je umieścić w plastikowej torebce. W zamrażarce można je przechować do
roku. Świeże liście można również umieścić w słoju i zalać oliwą z oliwek.
Każdy liść po umieszczeniu go w słoju dobrze jest posypać szczyptą soli.
Przechowujemy w lodówce od 3 do 6 miesięcy.
Opracowanie Krzysztof Kuźniewski