Rojnik murowy

ROJNIK MUROWY (Sempervivum tectorum) jest rośliną wieloletnią, zimozieloną z rodziny gruboszowatych. Liście mogą być koloru zielonego, szaro-zielonego, żółtego, różowego, czerwonego aż do purpurowych. Jest to gatunek bardzo zmienny, ceniony jako roślina okrywowa o małych wymaganiach. Lepiej znosi gleby lekkie, piaszczyste niż zbyt wilgotne. Drugi człon łacińskiej nazwy Sempervivum tectorum odnosi się do tradycyjnej lokalizacji – dachów domów. Stąd też czasami używana w Europie nazwa houseleek. Słowo leek wywodzi się od anglosaskiego słowa leac co oznacza roślinę. Miały one chronić dom przed burzami z piorunami, pożarami i czarami. Mieszkańcom domu na którym rósł miał zapewniać szczęście i dobrobyt. W starożytnym Rzymie jeśli rojnika nie było na dachu domu to koniecznie musiał rosnąć przed domem w ogródku lub w donicy pod oknem. W XVII wieku również Szwedzi sadzili go na dachach w celu ochrony pokryć dachowych. Obecnie można znaleźć dachy pokryte rojnikiem w południowo – zachodniej Walii w Wielkiej Brytanii. W Niemczech jedna z firm zajmuje się produkcją pokryć dachowych z wykorzystaniem rojnika. Młode liście stosowano czasem w sałatkach a sok służył do sporządzania napoju.
W medycynie tradycyjnej sok z liści rojnika znalazł zastosowanie jako środek ściągający i moczopędny, zewnętrznie do leczenia chorób skóry. Zalety z jego stosowania opisywał już historyk i pisarz rzymski Pliniusz Starszy. Według niego sok stosowany wewnętrznie leczył bezsenność. Grecki lekarz i botanik (z czasów Nerona) Dioskurides autor 5 tomowego dzieła o ziołach polecał go na słaby wzrok i zapalenie oczu. Grekom służył do sporządzania miłosnego napoju. W stosowaniu wewnętrznym wystarczają małe dawki, w większych działa wymiotnie i przeczyszczająco. Świeżo rozcięte liście lub sok z nich przynosił ulgę przy oparzeniach, ukąszeniach owadów, stłuczeniach, grzybicach, wrzodach i hemoroidach. Czasami stare przepisy polecały zmieszanie soku z rojnika ze smalcem lub kremem co miało przyśpieszyć wyleczenie. Stosowano go również z powodzeniem na odciski i brodawki. Napój z sokiem z rojnika i miodem obniżał temperaturę przy gorączce, łagodził ból brzucha, poprawiał pracę jelit. Sok z rojnika stosowany był na owrzodzenia jamy ustnej, leczono nim półpaśca, przynosił ulgę przy zapaleniu oczu i bólu uszu. Posmarowane skronie i czoło łagodziło ból głowy. Świeże liście żute działają przeciwzapalnie na ból gardła i jamę ustną. Według współczesnej medycyny wyciąg z rojnika murowego działa przeciwbólowo, jest naturalnym przeciwutleniaczem, może działać regenerująco i ochronnie na wątrobę. Zawiera flawonoidy(flawonol, kemferol), węglowodany, kwas cytrynowy i jabłkowy, asparaginiany, kwas węglowy, związki fenolowe i śluzy.

Opracowanie Krzysztof Kuźniewski