Cząber górski

CZĄBER GÓRSKI (Satureja Montana) jest rośliną wieloletnią, zimozieloną z rodziny jasnotowatych, bardzo blisko spokrewnioną z cząbrem ogrodowym.Pochodzi z południowych regionów Europy. Preferuje pełne słońce , lekkie dobrze zdrenowane gleby. Kwiaty jego są bardzo chętnie oblatywane przez pszczoły. Dorasta do 40cm wysokości. Kwitnie na biało lub różowo, aromatem przypomina tymianek. Ze względu na większą zawartość olejków eterycznych od cząbru ogrodowego, jego zapach i smak jest bardziej intensywny. Ziele zawiera olejek eteryczny ? ok. 1-1,5%, a w nim głównie karwakol (41-52%), p-cymen (około 12%), tymol 3-4%, eter metylowy karwakolu (około 11%), eter metylowy tymolu (około 2-2,5%), borneol (ok. 4-5%), g-terpinen ( ok. 7-8%), alfa-tujen (ok. 1,5-2%). Zawiera także flawonoidy, kwas rozmarynowy, kwas karnozowy, kwas betulinowy, kwas oleanolowy, kwas ursolowy, kwas kawowy. Wyciągi z cząbru górskiego hamują rozwój drożdżaków (z rodzaju Candida), bakterii: paciorkowców i gronkowców oraz pałeczek okrężnicy E. coli. Mają silne działanie antywirusowe, szczególnie w wypadku HIV.
Zastosowanie lecznicze : Ziele cząbru działa rozkurczowo, pobudza wydzielanie soku żołądkowego, działa bakteriobójczo na niekorzystną florę jelitową, łagodzi stany zapalne przewodu pokarmowego, działa przeciwbiegunkowo, antybakteryjnie, ma właściwości antyseptyczne. W świetle ostatnich badań wykazuje działanie antyoksydacyjne, działa ochronnie na miąższ wątroby. Roślina wzmacnia układ nerwowy, jest doskonałym środkiem przeciwkatarowym i przeciwkaszlowym. Udowodniono, że ziele cząbru górskiego zwiększa stężenie testosteronu i bywa pomocne w leczeniu męskiej dysfunkcji seksualnej (przedwczesnego wytrysku). Zewnętrznie na ukąszenia owadów, przynosi natychmiastową ulgę.
Zastosowanie kulinarne : Cząber jest świetną przyprawą do wszelkich potraw z roślin strączkowych i klasycznym dodatkiem do zupy fasolowej Nadaje się także do przyprawiania niektórych sałatek, potraw z grzybów, ryb, królika, do wędlin, serów, marynat i pikli, wchodzi w skład licznych mieszanek przyprawowych . Stosowany jest do zalewy słodko – kwaśnej używanej podczas kwaszenia lub konserwowania ogórków lub groszku zielonego. Cząbru nie powinno się długo gotować ponieważ gorzknieje.

Opracowanie Krzysztof Kuźniewski