CELOZJA SREBRZYSTA (Celosia argentea) jest rośliną roczną z rodziny szarłatowatych. Rośnie na glebach umiarkowanie żyznych, stale wilgotnych, przepuszczalnych. Preferuje stanowiska słoneczne choć tolerować będzie również jasny półcień. Nasiona mogą być wysiewane bezpośrednio w ogrodzie po ostatnim wiosennym przymrozku. Roślina osiąga 25-70 cm. Kwiaty są podłużne, pierzaste w kształcie kłosów o jasnych odcieniach koloru pomarańczowego, czerwonego, fioletowego i żółtego. Jest to roślina ciepłolubna, która kwitnie całe lato. Doskonale nadaje się do suszenia i stosowania w kompozycjach kwiatowych. W naturze występuje w ciepłych rejonach Afryki , Azji i Ameryki. Jest bardzo łatwa w uprawie, lubi stanowisko słoneczne i dobrą przepuszczalną ziemię. W Polsce jest znana jako roślina ozdobna sadzona z rozsady na rabatach, natomiast w wielu krajach jest popularnym warzywem, nazywanym często Lagos szpinak. Spożywane są jej liście z młodymi pędami, młode kwiatostany oraz nasiona. Można sporządzać ją podobnie jak szpinak, zresztą smakuje też jak szpinak. Świetnie komponuje się razem z ryżem, można dodać trochę papryki chili, czosnku i soku z limonki. Najlepiej spożywać ją przed kwitnieniem. Gotujemy ją krótko przez około 5 minut. W celu wyeliminowania kwasu szczawiowego , azotanów i antocyjanów, wodę pozostałą po gotowaniu wylewamy. Liście celozji mają podobną wartość odżywczą do blisko spokrewnionego z nią amarantusa. Zawierają dużo witaminy A i C oraz E, są dobrym źródłem wapnia i żelaza oraz wysoko wartościowego białka. Do spożycia lepsze są smakowo celozje o zielonych liściach niż czerwonych, zawierają też większą zawartość witaminy C i białka. Rozdrobnione liście mogą być paszą dla drobiu i bydła. Celozja wykorzystywana jest do leczenia dolegliwości wątroby, przy biegunce, cukrzycy, kaszlu, wykwitach skórnych, ranach, w leczeniu hemoroidów, przy zakażeniu układu moczowego. Roślina wykazuje również działanie ściągające , przeciwbakteryjne, antyoksydacyjne , przeciwcukrzycowe i przeciwbiegunkowe. W Kenii Masajowie używają liści i kwiatów do mycia ciała rekonwalescentów. W Sierra Leone liście są gotowane i na gorąco przykładane na reumatyzm. W Indiach leczy się nią owrzodzenia jamy ustnej i stosuje jako afrodyzjak. Indianie leczą nią cukrzycę. W Chinach leczy się nią reumatoidalne zapalenie stawów i hemoroidy. Nasiona zawierają kwaśny polisacharyd – celosian wykazujący działanie immunomodulacyjne ( regulujące reakcję odpornościową organizmu na różne infekcje) i antyhepatotoksyczne ( broniące wątrobę przed uszkodzeniami chemicznymi). Nasiona i kwiaty pomagają leczyć zapalenie spojówek i zapalenie rogówki oka.
Opracowanie Krzysztof Kuźniewski