TARCZYCA BAJKALSKA, SKULLCAP (Scutellaria baicalensis) jest rośliną wieloletnią z rodziny jasnotowatych, pochodzącą ze wschodniej Rosji, Chin, Mongolii i Korei. Osiąga około 50cm wysokości, jest mrozoodporna, w naszym klimacie młode jednoroczne sadzonki przed zimą należy okryć. Może rosnąć w słońcu lub półcieniu, lubi glebę przepuszczalną, średniozwięzłą, gliniastą. Kwiaty koloru niebiesko-fioletowego pojawiają się na roślinie stopniowo od czerwca do sierpnia. Jest jednym z 50 podstawowych ziół stosowanych w tradycyjnej medycynie chińskiej od ponad 2000 lat. Surowcem zielarskim jest korzeń tarczycy bajkalskiej, rzadziej ziele. Korzenie zbiera się z roślin 3-4 letnich, zawierają wtedy najwięcej substancji aktywnych. Najważniejszą grupą są flawonoidy, prawie 70 (antyrakowa apigenina, chryzyna obniżająca estrogen i zwiększająca testosteron, wogonina o właściwościach uspokajających, przeciwlękowych i przeciwnowotworowych, bajkalina przeciwstarzeniowa, skutelareina, bajkaleina, oroxylin i inne) glikozydy irydoidowe, diterpeny, garbniki, kwasy fenolowe i olejek eteryczny. Po wykopaniu, jak najszybciej tniemy korzenie na kawałki i suszymy w przewiewnym miejscu. Służą one do sporządzania wywaru lub nalewek. Z liści które mają podobny skład ale zawartość składników czynnych jest wiele razy mniejsza sporządzamy napar, który ma działanie głównie uspokajające i nasenne. Korzeń tarczycy bajkalskiej stosowany jest w leczeniu infekcji dróg oddechowych, poprawia pracę wątroby, wykazuje działanie przeciwzapalne, antybakteryjne, przeciwgorączkowe, przeciwskurczowe, żółciopędne, przeciwstresowe, przeciwmiażdżycowe, przeciwwirusowe (hamuje HIV), przeciwnowotworowe, zmniejsza poziom cholesterolu i trójglicerydów, działa antyoksydacyjnie, przeciwzakrzepowo, stymuluje układ immunologiczny, wpływa korzystnie na proces uczenia się, pamięć i koncentrację. Wyciąg z korzenia może zmniejszyć przyrost wagi, dobry jest na kaca i związany z nim ból głowy, zapobiega chorobom dziąseł. Pomaga w zespole przewlekłego zmęczenia, może zwiększyć aktywność antybiotyków wobec odpornych bakterii. Unikalny zestaw flawonoidów działa cytostatycznie lub cytotoksycznie wobec nowotworów nie naruszając zdrowych komórek. Stosowanie tarczycy bajkalskiej jest dla większości ludzi bezpieczne. Alkohol może potęgować senność gdy jest użyty razem z tarczycą. Nie jest zalecany dla kobiet w okresie ciąży. Niektóre plemiona indiańskie stosowały tarczycę przeciwko wściekliźnie, kobiety indiańskie piły wywar z korzenia tarczycy po urodzeniu dziecka aby stymulować układ rozrodczy. Ekstrakty z tarczycy obniżają poziom cukru, stosując jednocześnie leki na cukrzycę należy monitorować stężenie glukozy we krwi. Leki uspokajające brane razem z tarczycą bajkalską mogą spowodować zbyt dużą senność. Zalecane dawkowanie to 2-6g suszonego korzenia dziennie. Zalewamy szklanką wody, gotujemy 5min. poczym należy odstawić na 30min. i przecedzić. Najwyższy poziom flawonoidów osiągniemy poprzez moczenie suszu w wodzie o temperaturze 50⁰ C przez 30 minut (proporcja 1:5-10).
Opracowanie Krzysztof Kuźniewski