PRAWOŚLAZ LEKARSKI
(Althaea officinalis) jest rośliną wieloletnią z rodziny ślazowatych.
Pochodzi z krajów południowej Europy i Afryki. Lubi rosnąć na wilgotnych
łąkach, przy rowach i nad brzegami potoków. Osiąga do 2m wysokości. Kwitnie na
jasno różowo przez lipiec i sierpień. Surowcem zielarskim są kwiaty, liście i
korzeń prawoślazu. Składniki
czynne prawoślazu to śluz, pektyny, garbniki, flawonoidy,
kwasy polifenolowe, skopoletyna, skrobia i sacharoza. Kwiaty i młode liście
mogą być spożywane na surowo, w wielu krajach są dodawane do sałatek, gotowane
albo smażone. Danie z prawoślazu było jednym z przysmaków starożytnych Rzymian.
Syryjczycy otrzymywali smaczną potrawę z gotowanych korzeni prawoślazu a
następnie smażonych z cebulą i masłem. Jedzenie nasion prawoślazu przez kobiety
miało działać na nie jak afrodyzjak. Liście prawoślazu, same lub w mieszankach
z innymi ziołami spalano dla uzyskania uspokajającego dymu.
Roślinę tą wykorzystuje się w celach
leczniczych od tysięcy lat. Uważana jest za środek
łagodzący kaszel, o działaniu wykrztuśnym, moczopędnym, zmiękczającym i leczącym
rany i skaleczenia. Liście są zwykle stosowane w leczeniu chorób układu
oddechowego i dróg moczowych, zwłaszcza w przypadku zapalenia cewki moczowej i
kamieni nerkowych. Korzeń (zbierany późną jesienią ) korzystnie wpływa w
stanach zapalnych przewodu pokarmowego. Prawoślaz może być bardzo przydatny w
stanach zapalnych jamy ustnej, kaszlu, zapaleniu błony śluzowej żołądka,
nadkwaśności, wrzodu żołądka, zapaleniu jelit, zapaleniu płuc. Może być
stosowany w leczeniu zaparcia i zespołu jelita drażliwego. Zmniejsza uwalnianie
cukru do krwi, pomagając kontrolować wzrost cukru we krwi po posiłku. Stosowany
zewnętrznie może pomóc w leczeniu żylaków, owrzodzeń i ropni. Liście tej
rośliny wykorzystywano jako okład na ukąszenia owadów i oparzenia skóry. Kwiaty
prawoślazu są składnikiem wielu syropów wykrztuśnych, stosowanych w leczeniu
górnych dróg oddechowych. Właściwości zmiękczające ziela znalazły zastosowanie
jako dodatek w kosmetykach do pielęgnacji skóry i do kąpieli. Aby osiągnąć
wysoką zawartość śluzu w herbatce z prawoślazu należy łyżkę ziela lub korzenia
zalać przegotowaną przestudzoną wodą i zostawić na noc. Odcedzić, ewentualnie
delikatnie podgrzać i pić.
Opracowanie Krzysztof Kuźniewski