Mięta

MIĘTA (Mentha) rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych o silnym charakterystycznym zapachu. Występuje głównie w strefie umiarkowanej półkuli północnej. Znanych jest ok. 40 gatunków (oraz duża ilość mieszańców międzygatunkowych), z czego w Polsce występuje dziewięć. Najbardziej znana to mięta pieprzowa Mentha piperita (ang. peppermint), z której pozyskiwany jest olejek miętowy zawierający mentol, wykorzystywany w przemyśle perfumeryjnym, farmaceutycznym, spożywczym i tytoniowym. Liście mięty zielonej Mentha spicata(ang. spearmint), używane są jako przyprawa a także jako dodatek aromatyzujący do gumy do żucia i past do zębów. Rośliny z rodzaju mięta były używane już w starożytnych Chinach i Egipcie. Kwitnie od lipca do sierpnia, lubi gleby świeże, dość ciężkie, w miarę wilgotne.
Surowcem zielarskim są liście, w skład których wchodzą: olejek miętowy (a w nim: mentol, mentofuran, menton, octan mentolu, walerianian mentolu, felandren, pinen, cyneol, piperyton, jasmon, garbniki i flawonoidy), kwas askorbinowy, karoten, rutyna, apigenina, betaina, kwas oleanowy i ursulowy. Zawiera także witaminę C i A oraz żelazo, wapń, potas i magnez.
Mięta pobudza czynności trawienne żołądka i poprawia apetyt, może być stosowana jako środek wiatropędny i żółciopędny. Polecana jest w skurczach żołądka, kolce jelitowej, chorobach wątroby i dróg żółciowych. Ze względu na działanie uspokajające pomocna jest w leczeniu bezsenności, migreny, nerwobóli i drgawek nerwowych. Działa rozkurczowo na mięśnie gładkie. Badania potwierdziły skuteczność mięty w łagodzeniu objawów zespołu jelita drażliwego. Ma właściwości dezynfekujące i lekko znieczulające. Napar z mięty używany jest do płukania ust w stanach zapalnych jamy ustnej oraz dla odświeżenia oddechu. Można stosować do inhalacji przy nieżytach oskrzeli i gardła. Stosowana również bywa w leczeniu przeziębienia, rozrzedza śluz oraz działa łagodząco na bolące gardło. Mięcie przypisywane są właściwości magiczne. Jej napary zgodnie z wierzeniami ludowymi są w stanie odgonić złe myśli.
Zastosowanie w kuchni. Stosowana bywa jako przyprawa podczas gotowania potraw, ze względu na przyjemny smak i aromat. Świeże listki dobrze komponują się z deserami (lody, owoce, czekolada), można je dodawać do sałatek, dipów, sosów, twarogu, pierogów a także ryb i farszów mięsnych.

Opracowanie Krzysztof Kuźniewski