KRWIŚCIĄG MNIEJSZY
(Sanguisorba minor) jest rośliną wieloletnią, należącą do rodziny
różowatych. Jest składnikiem niektórych łąk, czasem uprawiany w ogródkach
ziołowych. Wysokość do 60 cm. Może pozostać zielony niemal przez cały rok i
dostarczać świeżych liści. Preferuje stanowisko słoneczne lub półcieniste,
glebę bogatą w wapń(jest wtedy łagodniejszy w smaku), wilgotną i
przepuszczalną. Gleba musi mieć dobry drenaż aby uniknąć gnicia korzeni. Najlepiej
rośnie na glebach lekko kwaśnych lub lekko zasadowych, choć toleruje gleby do
pH 8. Kwitnie od czerwca do września. Wykorzystuje się go w lecznictwie i jako
warzywo. Surowcem zielarskim jest ziele i korzeń krwiściąga mniejszego, w
kuchni natomiast wykorzystuje się liście. Młode liście mają ogórkowy smak z
lekką nutą orzechów i goryczki. Smak ten wspaniale komponuje się w daniach z
twarożkiem, w surówkach, sałatkach, zapiekankach, do kanapek, zup, masła
ziołowego, octu. Świeżych liści można użyć do dekoracji napojów. Można je
spożywać na surowo i sporządzać podobnie jak szpinak. Najlepsze są młode listki
zbierane przed kwitnieniem , z wiekiem gorzknieją. Można je mrozić, suszone
tracą smak. Można łączyć z innymi ziołami, szczególnie z estragonem i rozmarynem
np. w sosach do jagnięciny i ryb. Do sałatek można użyć w kombinacji z bazylią
i oregano. Z liści krwiściąga roztartych w moździerzu w połączeniu z białym
winem, cherry, wodą gazowaną, otrzymujemy wspaniałego drinka. Można go osłodzić
do smaku i podać razem z lodem.
Jak sama nazwa wskazuje krwiściąg był pierwotnie używany do zatrzymania
krwawienia i krwotoków wewnętrznych. Pomaga leczyć rany , oparzenia słoneczne ,
egzemy i hemoroidy. W medycynie ludowej stosowany do zmniejszenia nasilenia
miesiączki, do leczenia czerwonki, infekcji przewodu pokarmowego spowodowanej
przez pierwotniaki i bakterie. Wykazuje działanie napotne, antybakteryjne,
przeciwwymiotne, przeciwwrzodowe, przeciwbiegunkowe, ściągające i moczopędne.
Pomaga leczyć krwawiące dziąsła i zapobiega chorobom przyzębia. Poprawia
krążenie krwi i zmniejsza depresję. Można użyć jako przyprawy do piwa. W
chińskiej medycynie pieczony korzeń krwiściąga miał zwiększać potencję.
Krwiściąg zawiera unikalne związki organiczne i czasami jest reklamowany jako
ziołowy suplement dla zdrowia kobiet. Zawiera sanguisorbinę, garbniki,
przeciwwirusową ellagitanninę, przeciwnowotworową sangwinarynę, saponiny
wpływające na obniżenie cholesterolu, pobudzające układ odpornościowy. Saponiny
działają również wykrztuśnie, wzmagają wydzielanie śluzu, moczopędnie,
przyśpieszają trawienie tłuszczów. Krwiściąg zawiera ponadto flawonoidy
(rutynę, kwercetynę, kempferol ) mające działanie przeciwzapalne,
przeciwutleniające i przeciwnowotworowe oraz fitosterole ( beta-sitosterol )
hamujące wzrost guzów nowotworowych i obniżające cholesterol, wspomagające
wysiłek i regenerację powysiłkową. Zawiera również witaminę C, witaminę K i
przeciwbakteryjne fitoncydy. Naparem z krwiściąga możemy przemyć skórę twarzy,
działa na nią wzmacniająco. Odwarem płuczemy włosy przetłuszczające się i ze
skłonnością do łupieżu. Okład z odwaru bywa stosowany przy stanach zapalnych
oczu. Napar uzyskujemy zalewając 1łyżkę ziela szklanką wrzącej wody, odwar 1
łyżkę korzenia zalewamy szklanką wody i gotujemy przez 3min. Pijemy 3 razy
dziennie po 150 ml.
Opracowanie Krzysztof Kuźniewski