Zielnik

OGÓRECZNIK LEKARSKI (Borago officinalis) jest rośliną jednoroczną z rodziny ogórecznikowatych pochodzącą z Syrii i Egiptu. Naturalizowany w całym regionie Morza Śródziemnego i Azji Mniejszej. Raz posadzony pozostaje w ogrodzie z roku na rok poprzez samosiew. Dorasta do ok. 60 cm. Kwiaty ogórecznika są w kolorze niebieskim, rzadziej białym lub różowym. Tradycyjnie bywa uprawiany dla celów kulinarnych, […]

OREGANO/LEBIODKA POSPOLITA (Origanum vulgare) Jest jedną z najstarszych znanych roślin leczniczych. Znał ją już Hipokrates, zalecał ją przy bólu żołądka i chorobach układu oddechowego. Znanych jest wiele podgatunków i odmian, uprawianych w celach dekoracyjnych, kulinarnych bądź leczniczych. Najlepiej rośnie na stanowisku dobrze zdrenowanym (pH 6-8) w pełnym słońcu. Pochodzi z regionu Morza Śródziemnomorskiego, w Polsce występuje

PACHNOTKA ZWYCZAJNA (Perilla frutescens) jest jednoroczną rośliną oleistą z rodziny jasnotowatych. Pochodzi z górzystych terenów Indii i Chin. Do Japonii i Korei dotarła ok. VII wieku. Nazwa ta obejmuje dwie różne odmiany z tradycyjnych upraw w Azji Wschodniej. Perilla frutescens var. crispa dotyczy aromatycznych ziół liściastych znanych w Japonii pod nazwą Shiso. Druga odmiana Perilla frutescens

PRAWOŚLAZ LEKARSKI (Althaea officinalis) jest rośliną wieloletnią z rodziny ślazowatych. Pochodzi z krajów południowej Europy i Afryki. Lubi rosnąć na wilgotnych łąkach, przy rowach i nad brzegami potoków. Osiąga do 2m wysokości. Kwitnie na jasno różowo przez lipiec i sierpień. Surowcem zielarskim są kwiaty, liście i korzeń prawoślazu. Składniki czynne prawoślazu to śluz, pektyny, garbniki, flawonoidy, kwasy polifenolowe,

ROZMARYN LEKARSKI (Rosmarinus officinalis) jest rośliną wieloletnią z rodziny jasnotowatych pochodzącą z południowej Europy. Obecnie uprawiany jest na całym świecie. Roślina w naszych warunkach tworzy małe krzaczki, z reguły nie przekraczające 1 m wysokości, zimozielone, kwitnące na jasnoniebiesko. Cała roślina posiada bardzo silny aromat i gorzkawo-żywiczno-korzenny smak. Preferuje stanowiska słoneczne, gleby dobrze zdrenowane o odczynie lekko

ROJNIK MUROWY (Sempervivum tectorum) jest rośliną wieloletnią, zimozieloną z rodziny gruboszowatych. Liście mogą być koloru zielonego, szaro-zielonego, żółtego, różowego, czerwonego aż do purpurowych. Jest to gatunek bardzo zmienny, ceniony jako roślina okrywowa o małych wymaganiach. Lepiej znosi gleby lekkie, piaszczyste niż zbyt wilgotne. Drugi człon łacińskiej nazwy Sempervivum tectorum odnosi się do tradycyjnej lokalizacji – dachów

RUKIEW WODNA (Nasturtium officinale) jest byliną z rodziny kapustowatych, występującą w stanie naturalnym prawie na wszystkich kontynentach świata. W Polsce jest pod ochroną, sporadycznie można ją znaleźć w zachodniej części kraju na terenach okresowo zalewanych, przy płytkich strumieniach itp. Może urosnąć do 50 cm, łodygi ma płożące i korzeniące się na węzłach. Z początkiem kwitnienia

RUTA ZWYCZAJNA (Ruta graveolens) jest rośliną wieloletnią z rodziny rutowatych. Pochodzi z południowo-wschodniej Europy. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Preferuje stanowisko słoneczne, glebę przepuszczalną o odczynie zasadowym, średnio żyzną, przejściowo suchą, najlepiej osłoniętą. Znalazła zastosowanie w kuchni i lecznictwie, czasami sadzona jest jako roślina ozdobna ze względu na swoje niebieskawe liście. W ogródku odstrasza ślimaki i

SANTOLINA CYPRISIKOWATA (Santolina chamaecyparissus) jest wieloletnim, zimozielonym niezdrewniałym krzewem dorastającym do 30 cm, pochodzącym z południowej Europy. W Polsce chcąc aby przetrwała zimę należy ją dobrze zabezpieczyć przed mrozem. Preferuje stanowisko słoneczne, gleby przepuszczalne, suche, wapienne, zasadowe. Rzadko potrzebuje podlewania. Pokryta jest srebrno szarym kutnerem. Zakwita w drugim roku – kwiaty małe żółte guziczki. W kuchni należy

SŁODKIE AZTECKIE ZIELE (Lippia dulcis) pochodzi z Meksyku, jest tam znane już od czasów Azteków. Ciekawa tropikalna roślina płożąca osiągająca wysokość ok. 30 cm. Tworzy dekoracyjne dywany okrywając przestrzeń, wokół której została posadzona. Kwiaty drobne w kolorze białym zdobią roślinę w okresie VII-IX. Lippia ma pokrój płożący, z tego względu bardzo ładnie wygląda sadzona w wiszących

SPILANTES (Spilanthes oleracea, Acmella oleracea, Spilanthes acmella) należy do rodziny astrowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej, gdzie jest rośliną wieloletnią. Jest ceniony ze względu na swoje walory ozdobne, lecznicze oraz jako warzywo. Jest wrażliwy na mróz i niskie temperatury. Preferuje stanowisko słoneczne lub półcień, glebę o pH w granicach 6,1 do 7,5. Gdy jest uprawiany w pełnym

STEWIA (Stevia rebaudiana) pochodzi z Paragwaju, gdzie jest używana od setek lat jako naturalny słodzik. Stewia zawiera glikozydy około 200-300 razy słodsze od sacharozy, nie mając przy tym praktycznie ani jednej kalorii. Suszone liście są 30-45 razy słodsze od sacharozy – jedna łyżeczka sproszkowanych liści odpowiada szklance cukru. Stewia jest rośliną wieloletnią. Nie wytrzymuje spadku

SZAŁWIA ANANASOWA GOLDEN DELICIOUS (Salvia elegans Golden Delicious) jest rośliną z rodziny jasnotowatych, w naszym klimacie nie zimującą w gruncie. Można uprawiać ją w pojemnikach, na okres zimy wnieść do jasnego, chłodnego pomieszczenia a na wiosnę po ustaniu mrozów ponownie wystawić na zewnątrz. Preferuje dobrze przepuszczalne gleby, bogate w próchnicę, niezbyt wilgotne, pH od lekko kwaśnego

SZAŁWIA LEKARSKA (Salvia officinalis) jest zimozieloną byliną z rodziny jasnotowatych, osiągającą wysokość 50-70 cm. Preferuje stanowiska słoneczne, gleby dobrze zdrenowane, najlepiej osłonięte od silnych wiatrów, o odczynie zasadowym lub obojętnym. Gleba w miarę wilgotna ale nie za bardzo. Kwitnie od maja do lipca w kolorze fioletowo – niebieskim. Kwiaty jej są chętnie odwiedzane przez pszczoły i

SZAŁWIA MUSZKATOŁOWA (Salvia sclarea) jest byliną z rodziny jasnotowatych. Pochodzi z Europy Południowej oraz Afryki Północnej i Azji Środkowej. Osiąga wysokość do 1 m. Roślina aromatyczna o zapachu gałki muszkatołowej, odczuwalnym w słoneczny, upalny dzień już z paru metrów. Należy do bylin krótkowiecznych ale sama się wysiewa i nie ma praktycznie problemu że wyginie. Kwiaty

SZCZAW GAJOWY (Rumex sanguineus Bloody Dock) jest rośliną wieloletnią z rodziny rdestowatych. Pochodzi z południowo-zachodniej Azji, północnej Afryki i Europy. Preferuje stanowisko w pełnym słońcu, umiarkowanie żyzną, dobrze przepuszczalną i w miarę wilgotną glebę. Jest uprawiana głównie jako warzywo oraz jako roślina ozdobna. Glebę w której rośnie nie powinno dopuścić się do przesuszenia. Jeśli nie chcemy

SZANTA ZWYCZAJNA (Marrubium vulgare) jest rośliną wieloletnią z rodziny jasnotowatych. Naturalnie występuje w Afryce Północnej , Europie i Azji. W Polsce znajduje się na liście roślin zagrożonych wyginięciem. Jej szare, owłosione i pomarszczone liście wyglądem przypominają trochę kocimiętkę, trochę miętę,. Preferuje miejsca niezbyt wilgotne, przepuszczalne, gleba średniozwięzła. Jest mrozoodporna , rozmnaża się przez siew z nasion

SZPINAK WODNY (Ipomea aquatica) jest rośliną wieloletnią z rodziny powojowatych. Znany również pod nazwami : powój wodny, wilec wodny, chiński powój albo morning glory. W naturalnym stanie występuje w tropikalnych regionach świata, na terenach podmokłych, wzdłuż brzegów rzek i potoków. Uprawiany dla liści i pędów na dużą skalę głównie w Azji Południowo – Wschodniej. Jak na

TAJSKI BAKŁAŻAN GROSZKOWY (Solanum torvum) Pea eggplant jest kolczastym krzewem z rodziny psiankowatych. Znany jest też pod nazwą turkey berry, wild eggplant albo devil’s fig. Prawdopodobnie pochodzi z południa Stanów Zjednoczonych, jest rośliną inwazyjną, dlatego dość szybko rozprzestrzenił się po Ameryce Środkowej i Południowej, Azji i Afryce. W stanie naturalnym osiąga przeciętnie 2-3m wysokości, preferuje miejsca

TAJSKA PAPRYKA CHILI, TAJSKI PIEPRZ (Capsicum annuum) BIRD PEPPER jest rośliną wieloletnią z rodziny psiankowatych. W tropiku papryka chili może rosnąć w jednym miejscu do 10 lat i osiągnąć znaczne rozmiary. U nas uprawiana jako roślina jednoroczna. Wszystkie odmiany uprawiane dziś w Azji Południowo-Wschodniej i Afryce pochodzą z Ameryki Środkowej i Południowej, skąd zostały rozpowszechnione przez

TARCZYCA BAJKALSKA, SKULLCAP (Scutellaria baicalensis) jest rośliną wieloletnią z rodziny jasnotowatych, pochodzącą ze wschodniej Rosji, Chin, Mongolii i Korei. Osiąga około 50cm wysokości, jest mrozoodporna, w naszym klimacie młode jednoroczne sadzonki przed zimą należy okryć. Może rosnąć w słońcu lub półcieniu, lubi glebę przepuszczalną, średniozwięzłą, gliniastą. Kwiaty koloru niebiesko-fioletowego pojawiają się na roślinie stopniowo od czerwca

TRAWA CYTRYNOWA, PALCZATKA CYTRYNOWA (Cymbopogon citratus) gatunek trawy z rodziny wiechlinowatych. Jest uprawiana szeroko w krajach śródziemnomorskich. W Azji południowej i Afryce dostarcza olejku cytronelowego zawierającego cytral. Używany on jest w przemyśle perfumeryjnym i w medycynie. W Azji południowo-wschodniej, skąd pochodzi, jest stosowana do przyrządzania napojów i zup. Często dodawana jest do herbaty lub zaparzana jako

TUŁACZ PSTRY, PSTROLISTKA SERCOWATA (Houttuynia cordata) Chameleon jest rośliną wieloletnią z rodziny saururowatych. Pochodzi z terenów Azji Południowej i Azji Południowo-Wschodniej, gdzie naturalnie występuje w miejscach wilgotnych, w półcieniu lub w cieniu. Ze względu na swój specyficzny zapach i smak nazywany czasami „rybią miętą”. U nas najczęściej uprawiana jest odmiana Kameleon, o liściach zielono-żółtych z czerwoną

TURÓWKA WONNA, ŻUBRÓWKA (Hierochloe odorata) wieloletnia trawa z rodziny wiechlinowatych z długimi rozłogami. Osiąga wysokość 30-60 cm. Kwiatostanem jest rozpierzchła wiecha, do 15 cm długości. W Polsce występuje w rozproszonych stanowiskach na niżu, preferuje stanowisko słoneczne aczkolwiek urośnie również w półcieniu. Jest objęta częściową ochroną gatunkową na terenie Polski. Dzięki zawartości kumaryny wyróżnia się charakterystycznym aromatem,

TYMIANEK POSPOLITY (Thymus vulgaris) jest wieloletnią krzewinką, zimozieloną pochodzącą z południowej Europy. Najlepiej rośnie w ciepłym, słonecznym dobrze zdrenowanym miejscu. Dość dobrze znosi suszę. Lubi gleby lekko zasadowe ale toleruje pH w zakresie 4,5 do 8. Kwiaty tymianku są bogate w nektar i są bardzo atrakcyjne dla pszczół. Jest dobrym sąsiadem dla większości roślin. Można przycinać

WERBENA CYTRYNOWA, LIPPIA TRÓJLISTNA (Lippia citriodora, Aloysia citrodora) jest wieloletnim krzewem dorastającym do 3 m wysokości. Pochodzi z Ameryki Południowej, skąd w XVII wieku została przywieziona do Europy przez hiszpańskich i portugalskich podróżników. Jest wrażliwa na mróz, liście traci w temperaturze poniżej 0° C, jednak jej drewno wytrzymuje spadki temperatury do -10° C. Preferuje gleby umiarkowanie

WIĄZÓWKA BŁOTNA (Filipendula ulmaria) jest rośliną wieloletnią z rodziny różowatych. W Polsce jest gatunkiem dość często występującym na wilgotnych łąkach, przy zbiornikach wodnych. Pochodzi z Europy i Azji Zachodniej. Jako roślinę ozdobną sadzi się najczęściej w pobliżu oczek wodnych, najlepiej w półcieniu. Jej delikatne, kremowo-białe kwiaty mają słodki, dość silny zapach. W celach leczniczych wykorzystuje się

WROTYCZ POSPOLITY (Tanacetum vulgare var. crispum) jest rośliną wieloletnią z rodziny astrowatych. W Polsce dość pospolity. Nazwa jego pochodzi od greckiego słowa „athanasia” co oznacza nieśmiertelność. Preferuje miejsca słoneczne, niezbyt wilgotne, jest w pełni mrozoodporny. Można rozmnażać go przez podział, najlepiej wiosną lub jesienią. Wysokość rośliny może przekraczać w sprzyjających warunkach metr. Odmiana Crispum jest nieco

ZIELE OLIWNE (Santolina viridis) jest rośliną wieloletnią, preferuje stanowisko słoneczne lub półcień. Wysokość do 50cm. Jest zimozielona, wytrzymuje mrozy do -28,8° C. Preferuje glebę o pH w granicach 6,6 – 7,8. Kwitnie od czerwca do września w kolorze żółtym. Bardziej toleruje suszę niż zbyt wilgotną glebę. Ziele oliwne smakuje i pachnie jak marynowane oliwki. Dodaje się

ZIELE ŻYCIA, ZIELE NIEŚMIERTELNOŚCI, JIAOGULAN (Gynostemma pentaphyllum) rośnie w południowych Chinach. Jest rośliną wieloletnią, zimą wytrzymuje spadki temperatury do -15° C .Preferuje stanowiska ciepłe, glebę przepuszczalną, żyzną, półcień. Nie lubi, gdy padają na nią bezpośrednio promienie słoneczne. Jej właściwości są uniwersalne, ponieważ wzmacniając układ odpornościowy, harmonizuje wszystkie funkcje organizmu. Jest silnie działającym przeciwutleniaczem. Przeprowadzono wiele badań

ZŁOCIEŃ BALSAMICZNY (Tanacetum balsamita, chrysantemum balsamita) jest rośliną wieloletnią z rodziny astrowatych pochodzącą z Azji Mniejszej. Roślina preferuje miejsca słoneczne o pH w zakresie od 5,0 do 7,6. Gdy jest uprawiana w cieniu wytwarza dużo liści ale bez kwiatów, co może być zaletą, gdyż kwiaty nie są zbyt atrakcyjne. Jest mrozoodporna. Liście złocienia mają bardzo przyjemny

CHRYZANTEMA GARLAND, ZŁOCIEŃ WIEŃCOWY (Chrysanthemum coronarium) jest rośliną jednoroczną z rodziny astrowatych, pochodzącą z południowej Europy i Azji Wschodniej. Preferuje stanowiska słoneczne (może być półcień), gleby o odczynie obojętnym, piaszczysto-gliniaste, przepuszczalne, nie za suche. Dorasta do 1m wysokości. Kwitnie od czerwca do września. Roślina ta ma wszechstronne zastosowanie, może być sadzona w ogródku jako roślina ozdobna,