Złocień wieńcowy

CHRYZANTEMA GARLAND, ZŁOCIEŃ WIEŃCOWY (Chrysanthemum coronarium) jest rośliną jednoroczną z rodziny astrowatych, pochodzącą z południowej Europy i Azji Wschodniej. Preferuje stanowiska słoneczne (może być półcień), gleby o odczynie obojętnym, piaszczysto-gliniaste, przepuszczalne, nie za suche. Dorasta do 1m wysokości. Kwitnie od czerwca do września. Roślina ta ma wszechstronne zastosowanie, może być sadzona w ogródku jako roślina ozdobna, kwiaty mogą być wykorzystane jako cięte do wazonu a przede wszystkim jako warzywo i zioło. Wykorzystuje się młode liście z pędami oraz zewnętrzne płatki kwiatów. Przez mieszkańców Krety pędy spożywane są na surowo lub gotowane na parze (gotowane zbyt długo w wysokiej temperaturze stają się gorzkie). W Japonii dodaje się je do nabemono, najczęściej jest to zupa lub gulasz trzymane gorące na jadalnym stole na przenośnej kuchence a nawet czasem gotowane na stole. W Koreii służą do różnych przystawek – banchan, zwykle jest to kimchi lub namul. W Tajlandii są składnikiem omletów z ostryg.
Liście i kwiaty zawierają bardzo mało kalorii, za to dużo witamin, soli mineralnych, zawierają również kwas chlorogenowy, karoten i flawonoidy. Kwas chlorogenowy jest silnym przeciwutleniaczem, obniża wchłanianie cukrów w przewodzie pokarmowym, ma właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne. Dzięki temu, że zawierają mało kalorii, są bogate w błonnik i mają bardzo małą zawartość tłuszczu sprzyjają odchudzaniu. Chryzantema spożywana na surowo dostarcza aż 460mg potasu w 100g, jest to prawie 30% więcej niż ta sama porcja bananów.
Liście chryzantemy są pomocne w leczeniu migreny i bólów głowy, wspomagają pracę wątroby. Herbatka z jej kwiatów łagodzi objawy przeziębienia, razem z miętą skutecznie leczy potówki. Zewnętrznie stosuje się przy zapaleniu spojówek, przy suchych i zmęczonych oczach. Kwiaty w tradycyjnej chińskiej medycynie służyły do leczenia gorączki, nadciśnienia, suchości oczu i na bóle głowy. Według najnowszych badań wykazują właściwości przeciwnowotworowe i przeciwbakteryjne. Tradycyjnie używane są w leczeniu ran, chorób skóry, zaostrzają apetyt, zapobiegają niestrawności, leczą choroby dróg oddechowych, wykazują lekkie właściwości przeczyszczające. W pomieszczeniach chryzantemy działają jak filtr powietrza oczyszczając je ze szkodliwych substancji.
Chryzantemy zawierają pyretryny, naturalny insektycyd. Spożywanie zbyt częste i w dużych ilościach tej rośliny może być toksyczne. Nie zaleca się kobietom karmiącym i w czasie ciąży.

Opracowanie Krzysztof Kuźniewski