TYMIANEK POSPOLITY
(Thymus vulgaris) jest wieloletnią krzewinką, zimozieloną
pochodzącą z południowej Europy. Najlepiej rośnie w ciepłym, słonecznym dobrze
zdrenowanym miejscu. Dość dobrze znosi suszę. Lubi gleby lekko zasadowe ale
toleruje pH w zakresie 4,5 do 8. Kwiaty tymianku są bogate w nektar i są bardzo
atrakcyjne dla pszczół. Jest dobrym sąsiadem dla większości roślin. Można
przycinać go kilka razy w roku, pamiętając aby ostatnie cięcie było wykonane
nie później niż miesiąc przed nadejściem mrozów. Jest jedną z najstarszych
roślin leczniczych o bardzo wszechstronnym zastosowaniu. Starożytni Egipcjanie
używali tymianku do balsamowania a Grecy stosowali go w swoich łaźniach,
spalając go w świątyniach, wierzyli że jest źródłem odwagi.
Ziele tymianku zawiera duże
ilości olejku eterycznego a w nim głównie tymol i karwakrol, garbniki,
flawonoidy, kwasy organiczne, trójterpeny, sole mineralne: wapń, fosfor,
żelazo, magnez, sód, potas, cynk, witaminę B1, witaminę B2 i B6. Olejek
eteryczny tymianku działa wybitnie bakteriobójczo na wszystkie niemal
drobnoustroje groźne dla człowieka, także na te odporne na antybiotyki.
W lecznictwie tymianek
ceniony jest za właściwości antyseptyczne, antyoksydacyjne, przeciwskurczowe,
wiatropędne, napotne, dezynfekujące, przeciwgrzybicze, przeciwrobacze,
wykrztuśne i uspokajające. Jest stosowany w leczeniu chorób układu oddechowego,
w leczeniu suchego kaszlu, chrypce, zapaleniu oskrzeli, astmie, zapaleniu
krtani, oraz chorób dróg moczowych. Ponadto tymianek znalazł zastosowanie w
leczeniu nieżytu żołądka i jelit, oraz niestrawności. Zapobiega nadmiernej
fermentacji, wzdęciom, pobudza wydzielanie soków trawiennych. Może również
poprawić pracę wątroby, a także działać jako środek pobudzający apetyt. Pomaga
w biegunce i moczeniu nocnym dzieci. Tymianek poprawia krążenie krwi,
przyśpieszając spalanie i odżywianie tkanek. Zewnętrznie znalazł zastosowanie w
leczeniu chorób dziąseł, zapaleniu migdałków, infekcjach grzybowych paznokci,
reumatyzmu, zapaleniu stawów a według ostatnich badań jego alkoholowy ekstrakt
pomaga w walce z trądzikiem.
W kuchni tymianek
służy jako znakomita przyprawa do wieprzowiny, wołowiny, baraniny, dziczyzny
oraz drobiu. Na surowo dodaje się do sałatek, sosów ziołowych, dobrze komponuje
się z grzybami i cukinią. Często dodawany do grochówki, fasolówki, do kapusty z
grochem, do pasztetów i wędlin. W połączeniu z innymi ziołami (cząber, melisa,
szałwia, rozmaryn) nadaje rybom morskim przyjemnego smaku i zapachu. Jest
jednym ze składników ziół prowansalskich.
Olejek z liści
tymianku stosuje się zewnętrznie przy artretyzmie i reumatyzmie. Służy do
kąpieli i inhalacji. Często stosowany jest w przemyśle perfumeryjnym, do wyrobu
mydeł, past do zębów, płynów do płukania jamy ustnej. Posiada silne właściwości
antyseptyczne, grzybobójcze, przeciwbakteryjne i rozgrzewające.
Opracowanie Krzysztof Kuźniewski