TURÓWKA WONNA,
ŻUBRÓWKA (Hierochloe odorata) wieloletnia trawa z rodziny
wiechlinowatych z długimi rozłogami. Osiąga wysokość 30-60 cm. Kwiatostanem
jest rozpierzchła wiecha, do 15 cm długości. W Polsce występuje w rozproszonych
stanowiskach na niżu, preferuje stanowisko słoneczne aczkolwiek urośnie również
w półcieniu. Jest objęta częściową ochroną gatunkową na terenie Polski. Dzięki
zawartości kumaryny wyróżnia się charakterystycznym aromatem, silnym zwłaszcza
po zasuszeniu rośliny. Oprócz zawartości kumaryny zawiera kwasy organiczne
(kumarynowy, ferulowy, melilotowy ). Surowcem zielarskim jest ziele turówki
zbierane przed kwitnieniem. W lecznictwie ludowym stosowane jako środek
wzmacniający oraz na dolegliwości układu pokarmowego. Używana jest głównie do
aromatyzowania napojów i wyrobu wódek (żubrówka), likierów i jako przyprawa. W
przemyśle kosmetycznym jest wykorzystywana jako dodatek zapachowy do perfum i
kremów. Główny składnik turówki wonnej kumaryna bardzo dobrze rozpuszcza się w
alkoholach, eterze i tłuszczach natomiast w wodzie trudno. U zwierząt
laboratoryjnych jej przedawkowanie może wywołać marskość wątroby i uszkodzić
nerki. Według innych, nowszych badań okazało się że w organizmie człowieka jest
metabolizowana do innego związku niż u szczurów. Ma ona działanie rozkurczowe,
przeciwobrzękowe, poprawia krążenie krwi, działa uspokajająco i
przeciwnowotworowo. Hamuje rozwój większości bakterii, wirusów i grzybów.
Hierochloe odorata oznacza dosłownie świętą pachnącą trawę. Plemionom
indiańskim pomagała wejść w stan medytacji, herbatki z niej używali na ból
gardła, kaszel, gorączkę. Dym ze spalania trawy miał pomagać przy leczeniu
przeziębień. Przez rdzenną ludność Ameryki była uważana za jedną z
najważniejszych świętych roślin, wieszana na szyi miała zapewniać duchową
ochronę. Jest symbolem duchowości Indian i hołdem dla Stwórcy. Dym powstały
podczas jej spalania (czasem w mieszance z innymi ziołami) służył do rytuału
oczyszczania i był symbolem jedności.
Opracowanie Krzysztof Kuźniewski