Prawoślaz lekarski

PRAWOŚLAZ LEKARSKI (Althaea officinalis) jest rośliną wieloletnią z rodziny ślazowatych. Pochodzi z krajów południowej Europy i Afryki. Lubi rosnąć na wilgotnych łąkach, przy rowach i nad brzegami potoków. Osiąga do 2m wysokości. Kwitnie na jasno różowo przez lipiec i sierpień. Surowcem zielarskim są kwiaty, liście i korzeń prawoślazu. Składniki czynne prawoślazu to śluz, pektyny, garbniki, flawonoidy, kwasy polifenolowe, skopoletyna, skrobia i sacharoza. Kwiaty i młode liście mogą być spożywane na surowo, w wielu krajach są dodawane do sałatek, gotowane albo smażone. Danie z prawoślazu było jednym z przysmaków starożytnych Rzymian. Syryjczycy otrzymywali smaczną potrawę z gotowanych korzeni prawoślazu a następnie smażonych z cebulą i masłem. Jedzenie nasion prawoślazu przez kobiety miało działać na nie jak afrodyzjak. Liście prawoślazu, same lub w mieszankach z innymi ziołami spalano dla uzyskania uspokajającego dymu.
Roślinę tą wykorzystuje się w celach leczniczych od tysięcy lat. Uważana jest za środek łagodzący kaszel, o działaniu wykrztuśnym, moczopędnym, zmiękczającym i leczącym rany i skaleczenia. Liście są zwykle stosowane w leczeniu chorób układu oddechowego i dróg moczowych, zwłaszcza w przypadku zapalenia cewki moczowej i kamieni nerkowych. Korzeń (zbierany późną jesienią ) korzystnie wpływa w stanach zapalnych przewodu pokarmowego. Prawoślaz może być bardzo przydatny w stanach zapalnych jamy ustnej, kaszlu, zapaleniu błony śluzowej żołądka, nadkwaśności, wrzodu żołądka, zapaleniu jelit, zapaleniu płuc. Może być stosowany w leczeniu zaparcia i zespołu jelita drażliwego. Zmniejsza uwalnianie cukru do krwi, pomagając kontrolować wzrost cukru we krwi po posiłku. Stosowany zewnętrznie może pomóc w leczeniu żylaków, owrzodzeń i ropni. Liście tej rośliny wykorzystywano jako okład na ukąszenia owadów i oparzenia skóry. Kwiaty prawoślazu są składnikiem wielu syropów wykrztuśnych, stosowanych w leczeniu górnych dróg oddechowych. Właściwości zmiękczające ziela znalazły zastosowanie jako dodatek w kosmetykach do pielęgnacji skóry i do kąpieli. Aby osiągnąć wysoką zawartość śluzu w herbatce z prawoślazu należy łyżkę ziela lub korzenia zalać przegotowaną przestudzoną wodą i zostawić na noc. Odcedzić, ewentualnie delikatnie podgrzać i pić.

Opracowanie Krzysztof Kuźniewski