Szałwia muszkatołowa

SZAŁWIA MUSZKATOŁOWA (Salvia sclarea) jest byliną z rodziny jasnotowatych. Pochodzi z Europy Południowej oraz Afryki Północnej i Azji Środkowej. Osiąga wysokość do 1 m. Roślina aromatyczna o zapachu gałki muszkatołowej, odczuwalnym w słoneczny, upalny dzień już z paru metrów. Należy do bylin krótkowiecznych ale sama się wysiewa i nie ma praktycznie problemu że wyginie. Kwiaty pojawiają się od czerwca do sierpnia, są bardzo atrakcyjne dla pszczół. Ma bardzo duże walory dekoracyjne. Nie należy do roślin wymagających, lubi lekkie piaszczyste lub średnie gliniaste i niezbyt wilgotne gleby. Gleba musi być dobrze przepuszczalna, zbyt dużo wilgoci szczególnie zimą może jej zaszkodzić. Stanowisko słoneczne ale może rosnąć także w półcieniu. Mrozoodporna do -28° C.
Jej historia jako rośliny leczniczej sięga 4 wieku pne. W średniowieczu stosowana do poprawienia wzroku i jako afrodyzjak – środek pobudzający do miłości. Jej liście mogą być spożywane na surowo lub gotowane, kwiaty na surowo. Kwiaty mają aromatyczny smak i świetnie urozmaicają różnego rodzaju sałatki. Liście stosowane są głównie do aromatyzowania potraw gotowanych podobnie jak szałwii lekarskiej. Młode liście szałwii można zanurzyć w cieście z mąki, jaj i mleka następnie smażyć na maśle i podawać jako przystawkę.
Posiada właściwości przeciwskurczowe, wiatropędne wykorzystywane przy leczeniu schorzeń układu trawiennego. Ze względu na swoje działanie stymulujące estrogen, pomaga złagodzić jego niski poziom w organizmie. Pomaga likwidować niektóre dolegliwości związane z menopauzą jak uderzenia gorąca. Szałwia muszkatołowa wspomaga leczenie kaszlu, przeziębienia i zapalenia oskrzeli. Nasiona moczone w wodzie wydzielają śluz, znalazło to dawniej zastosowanie w usuwaniu małych cząstek pyłu z oczu. Olejek otrzymywany z szałwii stosuje się do produkcji mydeł i perfum oraz jako przyprawę o smaku muskat dla wermutów, win i likierów. W skład olejku eterycznego wchodzi: linalol, cymen, mircen, cedren, nerolidol, sklareol, tujon, borneol .Olejek eteryczny działa euforyzująco i pobudzająco, dlatego obecnie nie poleca się go łączyć z alkoholem, może to spotęgować stan upojenia. Zapach olejku jest pomocny w leczeniu stanów nerwicowych, stresu, strachu, paranoi, lęku i depresji. Olejek wspaniale stymuluje i równoważy system nerwowy, pomaga usunąć bezsenność, słabość i depresję, może znacząco wpłynąć na poprawę pamięci. Olejek może podwyższać wydajność pracy fizycznej i umysłowej aktywizując działalność mózgu. Odnotowano działanie łagodzące ból głowy. Olejek znalazł zastosowanie również do pielęgnacji skóry przy trądziku, łupieżu, wypadaniu włosów, do tłustej skóry i włosów, przeciw zmarszczkom i owrzodzeniom. Szałwia jest nietoksyczna, nie uczula. Nie zaleca się przyjmować ją podczas spożywania alkoholu, może to wywołać efekt narkotyczny. Powinny unikać jej kobiety w ciąży.
Napar z ziela: 1 łyżeczkę do herbaty rozdrobnionego suszu zalać 1 szklanką wody, następnie parzyć pod przykryciem przez 15-20 minut, przecedzić i w razie potrzeby pić 2-3 razy dziennie po 1/4 szklanki.

Opracowanie Krzysztof Kuźniewski