Krwiściąg mniejszy

KRWIŚCIĄG MNIEJSZY (Sanguisorba minor) jest rośliną wieloletnią, należącą do rodziny różowatych. Jest składnikiem niektórych łąk, czasem uprawiany w ogródkach ziołowych. Wysokość do 60 cm. Może pozostać zielony niemal przez cały rok i dostarczać świeżych liści. Preferuje stanowisko słoneczne lub półcieniste, glebę bogatą w wapń(jest wtedy łagodniejszy w smaku), wilgotną i przepuszczalną. Gleba musi mieć dobry drenaż aby uniknąć gnicia korzeni. Najlepiej rośnie na glebach lekko kwaśnych lub lekko zasadowych, choć toleruje gleby do pH 8. Kwitnie od czerwca do września. Wykorzystuje się go w lecznictwie i jako warzywo. Surowcem zielarskim jest ziele i korzeń krwiściąga mniejszego, w kuchni natomiast wykorzystuje się liście. Młode liście mają ogórkowy smak z lekką nutą orzechów i goryczki. Smak ten wspaniale komponuje się w daniach z twarożkiem, w surówkach, sałatkach, zapiekankach, do kanapek, zup, masła ziołowego, octu. Świeżych liści można użyć do dekoracji napojów. Można je spożywać na surowo i sporządzać podobnie jak szpinak. Najlepsze są młode listki zbierane przed kwitnieniem , z wiekiem gorzknieją. Można je mrozić, suszone tracą smak. Można łączyć z innymi ziołami, szczególnie z estragonem i rozmarynem np. w sosach do jagnięciny i ryb. Do sałatek można użyć w kombinacji z bazylią i oregano. Z liści krwiściąga roztartych w moździerzu w połączeniu z białym winem, cherry, wodą gazowaną, otrzymujemy wspaniałego drinka. Można go osłodzić do smaku i podać razem z lodem.
Jak sama nazwa wskazuje krwiściąg był pierwotnie używany do zatrzymania krwawienia i krwotoków wewnętrznych. Pomaga leczyć rany , oparzenia słoneczne , egzemy i hemoroidy. W medycynie ludowej stosowany do zmniejszenia nasilenia miesiączki, do leczenia czerwonki, infekcji przewodu pokarmowego spowodowanej przez pierwotniaki i bakterie. Wykazuje działanie napotne, antybakteryjne, przeciwwymiotne, przeciwwrzodowe, przeciwbiegunkowe, ściągające i moczopędne. Pomaga leczyć krwawiące dziąsła i zapobiega chorobom przyzębia. Poprawia krążenie krwi i zmniejsza depresję. Można użyć jako przyprawy do piwa. W chińskiej medycynie pieczony korzeń krwiściąga miał zwiększać potencję. Krwiściąg zawiera unikalne związki organiczne i czasami jest reklamowany jako ziołowy suplement dla zdrowia kobiet. Zawiera sanguisorbinę, garbniki, przeciwwirusową ellagitanninę, przeciwnowotworową sangwinarynę, saponiny wpływające na obniżenie cholesterolu, pobudzające układ odpornościowy. Saponiny działają również wykrztuśnie, wzmagają wydzielanie śluzu, moczopędnie, przyśpieszają trawienie tłuszczów. Krwiściąg zawiera ponadto flawonoidy (rutynę, kwercetynę, kempferol ) mające działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające i przeciwnowotworowe oraz fitosterole ( beta-sitosterol ) hamujące wzrost guzów nowotworowych i obniżające cholesterol, wspomagające wysiłek i regenerację powysiłkową. Zawiera również witaminę C, witaminę K i przeciwbakteryjne fitoncydy. Naparem z krwiściąga możemy przemyć skórę twarzy, działa na nią wzmacniająco. Odwarem płuczemy włosy przetłuszczające się i ze skłonnością do łupieżu. Okład z odwaru bywa stosowany przy stanach zapalnych oczu. Napar uzyskujemy zalewając 1łyżkę ziela szklanką wrzącej wody, odwar 1 łyżkę korzenia zalewamy szklanką wody i gotujemy przez 3min. Pijemy 3 razy dziennie po 150 ml.

Opracowanie Krzysztof Kuźniewski