Kolendra siewna

KOLENDRA SIEWNA (Coriandrum sativum) jest rośliną jednoroczną z rodziny selerowatych, pochodzącą znad Morza Śródziemnomorskiego. Była uprawiana w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie dla celów leczniczych i kulinarnych. Wszystkie części rośliny są jadalne. Rośnie bardzo szybko prawie w każdej glebie w pełnym słońcu lub półcieniu. Lubi regularne podlewanie ale z umiarem. Toleruje lekkie mrozy, nie znosi wysokiej temperatury i deszczowej pogody. Najlepiej rośnie w glebach przepuszczalnych, gliniasto piaszczystych ,średnich o ph neutralnym i zasadowym. Ziele kolendry najczęściej używamy świeże (może być również mrożone) do sałatek, sosów, zup i gulaszu. Dobrze komponuje się w potrawach z fasolą, jest świetnym dodatkiem do ryb. Świeże listki kolendry używane są w kuchniach wielu krajów azjatyckich, afrykańskich, amerykańskich i europejskich. Liście kolendry w wysokiej temperaturze tracą na smaku, podaje się je na surowo lub dodaje do potrawy bezpośrednio przed podaniem. Suszone lub zamrożone mają słabszy aromat. Nasiona kolendry zbieramy gdy rośliny zbrązowieją, całe wieszamy do wyschnięcia. Niedojrzałe nasiona są gorzkie. Po wyschnięciu i otarciu przechowujemy je w szczelnie zamkniętym słoiku. Prażone nasiona kolendry zwane dhana dal są poobiednią przekąską dobrą na trawienie i odświeżają oddech. Nasiona dodawane są do kiełbas, marynat, do pieczywa i ciast, są podstawowym składnikiem przyprawy curry. Wykorzystuje je przemysł perfumeryjny i farmakologiczny do ukrycia smaku niektórych leków. Spożywane w bardzo dużych ilościach mogą mieć działanie narkotyczne. W Tajlandii jako przyprawę wykorzystuje się również korzenie kolendry, mają bardziej głębszy, intensywniejszy smak. Kwiaty kolendry są atrakcyjne dla wielu owadów, liście zaś lubią jadać motyle pazia królowej. Cała roślina odstrasza mszyce.
Kolendra ma korzystny wpływ na układ pokarmowy, znosi wzdęcia, kolki i skurcze jelit. Nasiona działają wiatropędnie, wykrztuśnie, są pobudzające i narkotyczne, grzybobójcze i bakteriobójcze. Odświeżają oddech po zjedzeniu czosnku . Rozdrobnione nasiona wykorzystuje się zewnętrznie jako okład w leczeniu bólów reumatycznych. Pomagają w leczeniu niestrawności, nudności, biegunce i zapaleniu wątroby. Wywary z nasion kolendry działają moczopędnie, obniżają poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi, wpływają ochronnie na serce i układ krążenia. Herbatka z nasion łagodzi zapalenie spojówek i pieczenie oczu. Liście i nasiona kolendry zawierają przeciwutleniacze. Gotowane nasiona kolendry pomagają zmniejszyć nadmierne krwawienia miesiączkowe. Sok z kolendry stosowany zewnętrznie może pomóc w leczeniu wyprysków i zaskórniaków. W tradycyjnej medycynie używana w celu złagodzenia niepokoju i w bezsenności. Przeprowadzone badania w 2011r. potwierdziły wykorzystanie kolendry w leczeniu cukrzycy. Olejek z nasion kolendry używa się w aromaterapii i jako środek aromatyzujący żywność .U niektórych osób kolendra może wywoływać reakcje alergiczne.

Opracowanie Krzysztof Kuźniewski