Kolendra meksykańska

KOLENDRA MEKSYKAŃSKA, MIKOŁAJEK, CULANTRO (Eryngium foetidum) jest rośliną z tej samej rodziny co pietruszka, seler, marchewka czy kolendra siewna z rodziny selerowatych. Choć Pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej, uprawiana jest również w Indiach, wielu krajach azjatyckich, Afryce i Ameryce Północnej. Naturalnie rośnie w zacienionych wilgotnych miejscach, gleba raczej cięższa o ph 4.3 – 6.8 Jest wrażliwa na mróz, u nas najczęściej uprawiana z siewu i wysadzana do gruntu dopiero gdy minie niebezpieczeństwo przymrozków. Ponieważ w długie letnie dni szybko wybija w pędy kwiatowe, chcąc mieć więcej zielonych liści najlepiej jest sadzić ją w cieniu a pojawiające się pędy kwiatowe regularnie wycinać. Z chwilą gdy roślina zaczyna kwitnąć liście stają się twardsze i tracą trochę na swej wartości. Liście zbieramy wycinając nożem całą rozetę na linii gleby. Najczęściej stosowana jest jako substytut kolendry siewnej, ale ma znacznie intensywniejszy smak. Dlatego do przyprawiania potraw dajemy jej znacznie mniej. Przyprawiamy nią mięsa, ryby, sosy, sałatki, dipy, zupy, warzywa i dania z makaronu i ryżu. Wchodzi w skład popularnych w niektórych krajach ostrych sosów salsa i sofrito w skład których wchodzą między innymi pomidory, czosnek, cebula, sok z cytryny, odrobina chili oraz świeże zioła. Ponieważ nie traci smaku po ususzeniu i w gotowaniu jak kolendra siewna, dlatego staje się coraz bardziej popularna.
W tradycyjnej medycynie jest stosowana do pobudzenia apetytu, przy bólach brzucha, padaczce, niepłodności, malarii, nadciśnieniu, astmie, zaburzeniach nerwicowych. Poprawia trawienie, eliminuje gazy, działa jak afrodyzjak. Herbatka z niej obniża gorączkę, pomaga leczyć grypę i cukrzycę. Posiada właściwości uspokajające, antyoksydacyjne, przeciwdrgawkowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne. Zewnętrznie bywa stosowana na oparzenia. Związek chemiczny eryngial wyizolowany z Eryngium foetidum znalazł zastosowanie w leczeniu owsików. Kolendra meksykańska jest bogata w wapń, fosfor,żelazo, karoten i ryboflawiny. Jej liście są źródłem witaminy A, witaminy B1,B2 i witaminy C.

Opracowanie Krzysztof Kuźniewski