Dziurawiec zwyczajny

DZIURAWIEC ZWYCZAJNY (Hypericum perforatum) jest rośliną wieloletnią należącą do rodziny dziurawcowatych. Kwitnienie jego najczęściej przypada na św. Jana (24 czerwiec)stąd bywa potocznie nazywany świętojańskim zielem. W Polsce dość pospolity, można spotkać go na łąkach, na leśnych polanach, miedzach oraz pastwiskach gdzie jest szkodliwym chwastem. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Nie jest wymagający co do gleby, urośnie zarówno na lekkiej jak i ciężkiej glebie byle była dobrze przepuszczalna i w miarę wilgotna. Preferuje stanowisko słoneczne, ewentualnie półcień. Ziele dziurawca zawiera wiele biologicznie aktywnych składników, w tym hiperycynę, pseudohiperycynę, hiperforynę, flawonoidy (m.in.rutyna, galusan, kwercetyna), kwas chlorogenowy, witaminy A i C oraz olejek eteryczny. Główne składniki dziurawca hiperycyna i hiperforyna słabo rozpuszczają się w wodzie, dobrze w alkoholu. Dziurawiec jest stosowany w leczeniu łagodnej do umiarkowanej depresji. Badania wykazały, że jest równie skuteczny jak standardowe leki przeciwdepresyjne(np.Prozac), ale stosunkowo ma mniej skutków ubocznych i dużo niższe koszty. W badaniach klinicznych prawie 70% pacjentów z łagodną do umiarkowanej depresją odczuło wyraźną poprawę podczas przyjmowania dziurawca. Herbatka z dziurawca zalecana jest gdy skraca się czas naturalnego naświetlenia słonecznego, w okresie jesienno-zimowym. Pomaga złagodzić ból związany z zapaleniem stawów. Ekstrakty z dziurawca działają przeciwwirusowo, w tym przeciwko wirusowi HIV , HSV, CMV i wirusa grypy typu A. Ze względu na swoje antybakteryjne działanie jest stosowany miejscowo do leczenia ran, oparzeń, zakażeń bakteryjnych oraz łagodzenia stanów zapalnych i bólów mięśni. Jest wykorzystywany w leczeniu zaburzeń snu, w bezsenności, w odczuciu ogólnego niepokoju. Kwiaty i liście dziurawca działają moczopędnie, przeciwgrzybiczo, przeciwbólowo, przeciwnowotworowo, przeciwzapalnie, przeciwskurczowo, antyseptycznie, żółciopędnie, wykrztuśnie, uspokajająco, przeciwdrgawkowo i przeciwrobaczo. Jest skuteczny w leczeniu nietrzymania moczu w nocy u dzieci. Hiperforyna, główny składnik dziurawca może być skuteczna w leczeniu uzależnienia od alkoholu. Naukowcy z Uniwersytetu Complutense w Madrycie sugerują, że antyoksydacyjne składniki aktywne w dziurawcu mogą obniżyć zwyrodnienie neuronów spowodowane przez chorobę Parkinsona. Stosowany codziennie może pomóc zwalczyć objawy związane z zespołem napięcia przedmiesiączkowego. Nie jest zalecany dla kobiet w ciąży. Dziurawiec może czasem powodować nadwrażliwość na światło i prowadzić w skrajnych przypadkach do oparzeń słonecznych. Może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami. W dużych dawkach jest trujący dla zwierząt gospodarskich. Chcąc otrzymać nalewkę z ziela dziurawca, zbieramy go najlepiej gdy część kwiatów jest w pełni kwitnienia a część ma zielone owoce (jest w nich więcej hiperforyny). Zalewamy 100g ziela 500ml spirytusu, odstawiamy, po tygodniu przecedzamy i możemy stosować. Wewnętrznie 2 razy dziennie po 1 łyżeczce na pół szklanki wody, zewnętrznie stosujemy do nacierania w bólach stawowych. Napar : 2 łyżeczki dziurawca zalewamy szklanką wrzątku, zostawiamy na pół godziny pod przykryciem . Pijemy 2-3 razy dziennie.

Opracowanie Krzysztof Kuźniewski